KEMAHIRAN MENGAWAL PEMBOLEHUBAH

Takrif
         mengenal pasti dan mengendali semua faktor atau pembolehubah yang boleh 
memberi kesan kepada hasil eksperimen. Hanya satu pembolehubah sahaja yang 
diubah secara sistematik sepanjang eksperimen sementara pembolehubah lain ditetapkan untuk
 menjamin kebolehpercayaan keputusan eksperimen


Tiga jenis pembolehubah:
1. Pembolehubah yang dimanipulasi atau pembolehubah tidak bersandar - pembolehubah
    yang sengaja diubah secara sistematik untuk menghasilkan perubahan kepada
    pembolehubah lain.
2. Pembolehubah bergerak balas atau pembolehubah bersandar - pembolehubah yang
    berubah akibat daripada perubahan pada pembolehubah lain. Pembolehubah ini
    diperhatikan sepanjang eksperimen.
3. Pembolehubah malar atau pembolehubah tetap - pembolehubah yang dikekalkan tanpa
    sebarang perubahan sepanjang eksperimen. Pembolehubah ini boleh mempengaruhi
    pembolehubah bergerak balas tetapi ditetapkan nilai atau keadaannya supaya
    kesannya ke atas semua percubaan ujian adalah sama dan boleh diabaikan. Oleh itu
    ahli sains hanya mengkaji hubungan di antara pembolehubah yang dimanipulasi dan
    pembolehubah bergerak balas.

Pembolehubah perlu dikenalpasti sebelum memulakan eksperimen supaya anda dapat
menentukan .......
apa yang akan diukur atau diubah / pembolehubah manipulasi)
bagaimana mengukur pembolehubah manipulasi
apakah yang akan diperhatikan dalam eksperimen / pembolehubah bergerak balas
bagaimana mengukur pembolehubah bergerak balas
apakah faktor-faktor yang dikekalkan sepanjang eksperimen

Contoh
Sebuah elektromagnet dapat menarik lebih banyak klip kertas jika bilangan sel kering
bertambah di dalam litar. Bilangan sel kering boleh diubah untuk menentukan kesannya
kepada elektromagnet.
Pembolehubah yang dimanipulasi : bilangan sel kering dalam litar
Pembolehubah bergerak balas     : bilangan klip kertas yang tertarik kepada
                                                   elektromagnet
Pembolehubah malar                   : jenis bateri, saiz dan panjang dawai, jenis litar, saiz
                                                   dan jenis klip kertas, prosedur untuk menarik klip
                                                    kertas

Aktiviti
Anda dikehendaki mengkaji faktor-faktor yang mempengaruhi kadar penyejatan air.
Berikan empat pembolehubah yang dimanipulasi dan terangkan bagaimana ia
mempengaruhi pembolehubah yang bergerak balas